Thể dục dụng cụ không phải là một thuật ngữ mới và ít người biết đến ở Việt Nam, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về loại hình thi đấu thể thao này. Thể dục dụng cụ là môn thể thao gắn liền với việc rèn luyện sức khỏe, đòi hỏi thể lực tốt, sự dẻo dai và sức chịu đựng của các cầu thủ. Trong bài viết này, blogthethao.edu.vn sẽ chia sẻ tất cả những thông tin mà các bạn cần biết về thể dục dụng cụ tại Việt Nam ngay nhé!
1. Giới thiệu về bộ môn thể dục dụng cụ
1.1. Thể dục dụng cụ là gì?
Thể dục dụng cụ là môn thể thao bao gồm thực hiện các bài tập đòi hỏi thể lực, sự dẻo dai, nhanh nhẹn, khả năng phối hợp, thăng bằng, linh hoạt và niềm đam mê với môn thể thao này. Tất cả các loại hình thể dục dụng cụ trên toàn thế giới được quản lý bởi Liên đoàn Thể dục dụng cụ Quốc tế (Fédération Internationale de Gymnastique, viết tắt là FIG); mỗi quốc gia có một tổ chức bảo trợ cho đội tuyển quốc gia, do FIG quả lý
Thể dục dụng cụ nghệ thuật là môn thể dục nổi tiếng nhất trong các môn thể dục được thi đấu phổ biến như: xà đơn, xà kép, xà ngang, cầu thăng bằng, nhảy cầu, ngựa quay, vòng treo …
1.2. Lịch sử hình thành bộ môn thể dục dụng cụ
Hy Lạp cổ đại là cái nôi của môn thể thao này, với những hình thức đầu tiên như nhào lộn, ném lao hay cử tạ … Tuy nhiên, nó kéo dài đến năm 1700 khi Friedrich Ludwig Jahn – một giáo viên người Đức đưa môn thể thao này vào trường học với các nội dung như đấu đơn, đấu đôi, xà ngang hay nhảy tự do, lúc này, một kỷ nguyên mới của thể dục dụng cụ chính thức bắt đầu.
Môn thể thao này đã tồn tại và phát triển nhanh chóng trong hàng trăm năm. Ở nhiều nước phương Tây, thể dục dụng cụ là môn thể thao học đường phổ biến, ngay cả những đứa trẻ chỉ mới 3 tuổi, cha mẹ chúng đã cho phép chúng học các môn thể thao này. Bởi thể dục dụng cụ là môn thể thao rất thích hợp để rèn luyện thể lực, sự dẻo dai, linh hoạt và phản ứng nhanh nhạy cho trẻ.
Để trở thành một vận động viên thể dục thành công, cần có sự kiên trì và niềm đam mê thực sự với môn thể thao này, và phải được dẫn dắt bởi một huấn luyện viên chuyên nghiệp. Nếu không được luyện tập đúng cách, người tập rất dễ gặp phải những chấn thương nặng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự nghiệp của các vận động viên. Trong thế vận hội Olympic, thước đo để đánh giá thành công của một cuộc thi đấu thường rất cao, không chỉ yêu cầu thực hiện đúng kỹ thuật mà động tác còn phải đẹp và tinh tế, đó là lý do giành huy chương tại các kỳ Olympic luôn là mục tiêu rất khó đối với các vận động viên của bộ môn thể dục dụng cụ này.
1.3. Đối tượng tham gia thể dục dụng cụ
Người tham gia thể dục dụng cụ có thể bắt đầu từ 5 tuổi với các bài tập nhẹ nhàng dành cho trẻ em. Trong số những cái tên đình đám của làng thể dục dụng cụ Việt Nam không thể không kể đến cái tên VĐV Phan Thị Hà Thanh, sinh ngày 16/10/1991 đến từ Hải Phòng. Cô là một trong những vận động viên thể dục dụng cụ xuất sắc nhất của Việt Nam, và là nữ vận động viên Việt Nam đầu tiên giành huy chương ở môn thể dục dụng cụ. Nhà vô địch Hà Thanh đã giành được huy chương đồng tại cuộc thi thể dục dụng cụ tại Nhật Bản năm 2011 và huy chương vàng danh giá tại giải vô địch thể dục dụng cụ châu Á năm 2012.
Tuy nhiên, do chế độ tập luyện khắc nghiệt và những yêu cầu tương đối khắt khe về thể chất khiến tuổi thọ của những vận động viên thể dục chuyên nghiệp khá ngắn ngủi. Hầu hết các vận động viên nữ giải nghệ trước 25 tuổi vì phong độ giảm sút và cơ thể không còn đủ khả năng để thực hiện những động tác quá khó hay tập luyện với cường độ cao. Các vận động viên nam có thể duy trì sự nghiệp của họ lâu hơn một chút. Nhưng hiếm khi xảy ra trường hợp có người đến 30 tuổi vẫn thi đấu với phong độ đỉnh cao.
1.4. Những yếu tố của bộ môn thể dục dụng cụ là gì?
Một số yếu tố phổ biến nhất tạo nên thể dục dụng cụ là nhảy ngựa, dầm cân bằng, sàn nhà, các thanh song song, nhảy cầu, v.v. Các động tác nhào lộn là yếu tố chính trong môn thể dục dụng cụ. Trang phục thi đấu của vận động viên thể dục là bộ áo liền quần ngắn được làm từ vải có thể co dãn được, nó tương tự với đồ bơi một mảnh. Ngoài ra, cũng có một số trang phục là kiểu áo liền quần leotard. Trong khi trang phục thể thao dành cho phụ nữ trước đây thường có thiết kế đơn giản thì ngày nay nó không chỉ đầy màu sắc, mà chúng cũng có thể được tạo kiểu bằng 3.500 đến 4.000 viên pha lê lấp lánh và tinh xảo.
2. Sự khác nhau giữa thể dục dụng cụ nữ và thể dục dụng cụ nam
Trái ngược với bóng rổ, quần vợt hay trượt băng nghệ thuật, trong đó các môn thể thao nam và nữ phần lớn giống nhau, thì sự khác biệt giữa thể dục dụng cụ của nam và nữ là rất lớn.
2.1 Hạng mục
Đàn ông có sáu hạng mục thi đấu chính trong khi phụ nữ có bốn hạng mục. Cả hai đều sử dụng các bài tập nhảy ngựa và tập thể dục sàn. Nam cũng làm việc trên các thanh ngang, thanh song song, ngựa có vòng và vòng. Các thanh tạ có cùng kích thước và các thanh bất đối xứng là phần thi của nữ. Cơ quan quản lý của môn thể dục dụng cụ quốc gia Hoa Kỳ chỉ ra rằng nhảy ngựa được nhiều người coi là khó nhất trong các hạng mục đấu nam vì nó đòi hỏi một khối lượng luyện tập khổng lồ để thành thạo các kỹ năng cơ bản. Bên cạnh đó, vì thanh xà thăng bằng chỉ rộng 10cm nên nó là nguyên nhân của nhiều cú ngã gây chấn thương nặng trong môn thể dục dụng cụ của phụ nữ.
2.2 Thói quen
Mặc dù cả tất cả các hạng mục thi đấu nam nữ đều yêu cầu sức mạnh, nhưng thói quen của nam giới là tập trung nhiều hơn vào việc thể hiện sức mạnh thông qua việc thống trị trên võ đài và thể hiện kỹ năng trên ngựa vòng, thì những thói quen của phụ nữ tập trung nhiều hơn vào nghệ thuật và sự duyên dáng. Vận động viên thể dục kể thực hiện các động tác uyển chuyển như đang kể một câu chuyện với cơ thể của mình trong khi thực hiện một bài tập với âm nhạc trên sàn đấu. Chỉ trên sàn và trên thanh ngang, nam giới mới tập trung vào việc kết hợp các kỹ năng của mình với sự hỗ trợ của sức mạnh bản thân mà không phải âm nhạc.
2.3 Điểm số
Trước năm 2006, tất cả các môn thể dục dụng cụ đều ghi điểm trong hệ thống 10.0. Tính đến năm 2006, chỉ có các chương trình của Đại học Thanh niên và Phụ nữ Olympic sử dụng hệ thống này. Ở cấp độ ưu tú, nam và nữ theo một hệ thống điểm theo Liên đoàn Thể dục Quốc tế, trong đó phân chia điểm theo độ khó, nội dung kỹ thuật và hiệu suất. Tuy nhiên, trong các chương trình Olympic và đại học, nam giới sử dụng phiên bản sửa đổi của hệ thống thể dục dụng cụ quốc tế của liên đoàn để chấm điểm.
Hy vọng thông qua bài viết này cùng blogthethao.edu.vn, các bạn sẽ phần nào hiểu thêm được về bộ môn thể dục dụng cụ. Nếu các bạn có hứng thú với bộ môn này và muốn thử tập luyện nó, thì hãy cân nhắc đến độ tuổi của mình và khả năng chịu đựng để thực hiện chế độ tập luyện nghiêm khắc của các huấn luyện viên. Wheyshop chúc các bạn thành công
