Cờ vua là một trò chơi đề cao tính chiến thuật và trí tuệ của con người. Ngay khi bước vào một trận đấu cờ vua, chúng ta như bước vào cuộc đấu tư duy hấp dẫn, nơi mọi nước đi đều kéo theo một vai trò quan trọng đặc biệt. Vậy hãy cùng blogthethao.edu.vn tìm hiểu sâu hơn về các quân cờ vua trong bài viết này nhé!
1. Giới thiệu về môn cờ vua
Cờ vua là 1 trò chơi thiên về trí óc dành cho 2 người, đôi khi còn được gọi là cờ Phương Tây hoặc Cờ Quốc Tế. Cờ vua được phát triển từ các trò chơi cổ có nguồn gốc từ Ấn Độ và Ba Tư, sau này hình thức chơi hiện tại của cờ vua xuất hiện ở Nam Âu vào nửa sau của thế kỷ XV.
Ngày nay, cờ vua không chỉ là 1 trò chơi giải trí đơn thuần, mà còn trở thành môn thể thao phổ biến trong các giải đấu lớn nhỏ trên toàn thế giới. Cờ vua không cần chuẩn bị phức tạp, do đó bạn có thể lựa chọn chơi cờ vua ở bất kỳ đâu như: chơi tại nhà, ở câu lạc bộ, chơi trực tuyến,…
Chơi cờ vua khá phức tạp bởi cờ vua có rất nhiều quân và mỗi quân đều có cách di chuyển và cách chặn đánh khác nhau. Trước khi biết đến luật chơi và cách đánh cờ vua, bạn cần tìm hiểu các quân cờ vua.
2. Bàn cờ vua có bao nhiêu ô?
Theo quy chuẩn quốc tế, bàn cờ vua có hình vuông với kích thước là 41 x 41cm, gồm 64 ô cờ, 32 ô trắng và 32 ô đen xen kẽ nhau. Mỗi ô vuông sẽ quy định nước đi của các quân cờ vua.
Thêm vào đó, bàn cờ vua tiêu chuẩn sẽ gồm 8 hàng được đánh số từ 1 đến 8 và 8 cột được đánh thứ tự từ a đến h. Hàng ngang là tên gọi của tám dãy ô theo chiều ngang của bàn cờ Vua. Hàng dọc là tên gọi của tám dãy ô theo chiều dọc của bàn cờ. Phần đường thẳng nối liền phần góc của những ô có cùng màu sắc với nhau sẽ được gọi là đường chéo.
3. Cờ vua có bao nhiêu quân?
Một bộ cờ vua sẽ bao gồm 32 quân chia đều cho 2 bên, mỗi bên có 16 quân. Theo đó, mỗi bên sẽ được chia thành 2 màu khác nhau là trắng và tối màu (đen, nâu, xanh đậm,…). Trong số 16 quân cờ sẽ gồm có: 1 quân Vua, 1 quân Hậu, 2 quân Tượng, 2 quân Xe, 2 quân Mã và 8 quân Tốt.
Các quân cờ vua sẽ có những hình dạng khác nhau, bạn có thể nhận dạng qua các đặc điểm sau đây:
- Quân Vua: Trên đầu có hình chữ thập. Vua sẽ đứng cạnh 1 quân Tượng. Vua màu đen nằm ở ô trắng và quân Vua trắng nằm ở ô đen.
- Quân Hậu: Trên đầu có vương miện. Quân Hậu sẽ được xếp đứng cạnh một quân Tượng và đứng cạnh quân Vua.
- Quân Tượng: Trên đầu có hình cái vòi voi ngắn. Quân tượng có 02 con, vị trí cạnh quân Mã.
- Quân Mã: Có hình dạng đầu ngựa, gồm có 02 quân Mã, vị trí cạnh quân Xe.
- Quân Xe: Hình dạng giống một lâu đài, gồm có 02 quân, vị trí ở hai góc ngoài của bàn cờ.
- Quân Tốt: nhỏ thấp nhất, quân Tốt sẽ được xếp thành một hàng phía trước các quân khác.
4. Cách sắp xếp bàn cờ vua
Theo quy định trong luật cờ vua, trong mỗi ván đấu thì mỗi người chơi sẽ sở hữu 4 hàng ngang. Trong quá trình sắp xếp bàn cờ vua, các quân cờ vua sẽ được sắp xếp ở 2 hàng ngang đầu tiên gần người chơi nhất.
Một hàng phía trước ngay hàng dưới cùng là 8 quân tốt sắp xếp vào từng ô một. Hàng thứ 2 ở dưới cùng cũng sắp xếp vào từng ô theo các vị trí như sau: Xe, Mã, Tượng, Hậu, Vua (hoặc Vua, Hậu), Tượng, Mã, Xe. Mỗi bên sẽ sắp xếp đối xứng hoàn toàn giống nhau.
Tuy nhiên, có một số trường hợp bàn cờ sẽ được đặt theo nguyên tắc “ô sáng bên phải”, nghĩa là ô dưới cùng góc bên phải của người chơi luôn là ô màu sáng. Ngoài xe, mã, tượng luôn đứng đối xứng với nhau, vị trí của quân vua và hậu được ghi nhớ theo nguyên tắc “quân hậu màu nào thì đứng ô màu đấy”, nghĩa là “hậu trắng ở ô trắng, hậu đen ở ô đen”.
5. Cách di chuyển các quân cờ vua
Trong cờ vua, người cầm quân trắng sẽ di chuyển trước, sau đó người chơi thay phiên nhau, mỗi lượt di chuyển 1 quân (trừ khi nhập thành, 2 quân được di chuyển cùng lúc). Một quân cờ được di chuyển đến một ô vuông trống, nếu ô đó có sẵn quân của đối phương, quân cờ đối phương sẽ bị bắt và bị loại khỏi cuộc chơi.
Việc di chuyển là bắt buộc, người chơi không được bỏ qua lượt, ngay cả khi việc phải di chuyển là bất lợi. Các quân cờ vua có các cách di chuyển khác nhau, cụ thể như sau:
5.1. Quân Tốt
Quân Tốt (không cần ký hiệu) được dùng để bẫy đối phương hiệu quả. Quân Tốt chỉ được tiến 1 ô thẳng và ngang, quân tốt ăn quân theo đường chéo và không thể ăn các quân ở phía sau nó. Ở lượt đi đầu tiên, quân tốt sẽ được quyền tiến 2 bước.
Quân Tốt cờ vua còn có 1 đặc điểm nữa là khi nó di chuyển đến hàng cuối cùng thì người chơi có quyền phong cấp cho nó thành bất kỳ quân nào (hậu, xe, tượng, mã). Nếu biết cách sử dụng, bạn có thể dùng Tốt để chiếu tướng hết cờ đấy nhé!
5.2. Quân Xe
Quân Xe (ký hiệu quốc tế R – Rook) là một trong các quân cờ vua mạnh và chúng có phạm vi di chuyển rộng. Xe di chuyển theo các đường thẳng, dọc theo cột hoặc theo hàng ngang. Xe có thể di chuyển tiến, lùi, sang ngang bao nhiêu ô cũng được.
Tuy nhiên, quân Xe không được nhảy qua quân cờ khác, kể cả đó là quân cờ của mình hay đối thủ. Ngoại lệ duy nhất là trường hợp nhập thành. Khi đó nó có thể nhảy qua quân vua của mình để đứng cạnh nó.
5.3. Quân Tượng
Quân Tượng (ký hiệu quốc tế B – Bishop) là quân cờ vua hữu hiệu khi ở vị trí mở. Quân Tượng di chuyển theo đường chéo, tuy nhiên, tượng trắng đi ô trắng, tượng đen phải đi ô đen. Quân Tượng có thể ăn các quân khác theo đường chéo. Cũng giống như quân Xe, quân Tượng không được nhảy qua các quân khác.
5.4. Quân Mã
Quân Mã (ký hiệu quốc tế N – Knight) là quân cờ vua hữu hiệu trong cờ vua để ra đòn tấn công bất ngờ hoặc bắt đôi. Quân Mã có thể di chuyển theo dạng hình chữ L (3×2 hay 2×3). Quân mã không bị cản bởi các quân khác trong cờ vua, quân Mã có thể nhảy qua các quân khác.
5.5. Quân Hậu
Quân Hậu (ký hiệu quốc tế Q – Queen) là quân linh hoạt nhất và cũng là quân hỗ trợ các quân khác tốt nhất, thường được dùng để tấn công bắt đôi. Hậu là sự kết hợp cách di chuyển của cả Tượng và Xe.
Trong 1 nước đi, quân Hậu cờ vua có thể di chuyển theo đường chéo hoặc đường thẳng dọc, theo cột hoặc theo hàng. Đặc biệt, quân Hậu có thể di chuyển mà không giới hạn số ô.
5.6. Quân Vua
Quân Vua (ký hiệu quốc tế là K – King) là quân quan trọng nhất trong tất cả các quân cờ vua và cần phải bảo vệ, mất vua là bạn thua cuộc. Quân Vua chỉ được phép di chuyển mỗi lần 1 ô theo hướng tùy ý. Nếu di chuyển vào vị trí bị đối phương chiếu, bạn sẽ bị bắt và thua ván chơi.
Ngoại lệ duy nhất là trường hợp nhập thành. Khi đó nó có thể di chuyển qua 2 ô đồng thời với việc di chuyển quân xe của mình để quân xe đó đứng bên cạnh nó về phía cột trung tâm. Ký hiệu của nhập thành là 0-0 (nhập thành gần) và 0-0-0 (nhập thành xa).
6. Quy tắc đặc biệt trong cờ vua
Để dành chiến thắng trong cờ vua, bạn chỉ cần chiếu tướng cho quân Vua không có nước di chuyển mà không nhất thiết phải ăn hết các quân trên bàn cờ vua. Cờ hòa khi 2 người chơi không thể chiếu tướng quân Vua của đối thủ và ngang hàng ở cuối trận đấu. Trong cờ vua, có một số quy tắc đặc biệt bạn cần biết như:
6.1. Bắt tốt qua đường
Nếu quân Tốt của bên kia đi qua vùng kiểm soát của quân nào đó của bạn có thể bắt tốt khi cần thiết để nó không đi tới cuối hàng biến thành quân Hậu.
6.2. Phong Hậu cho quân Tốt
Nếu quân Tốt đã đi tới hàng cuối cùng của bên kia thì Tốt sẽ được phong thành các quân cờ vua khác như phong Hậu, phong Xe, Mã, Tượng. Quân Tốt được phong Hậu không giới hạn về số lượng. Trong tất cả các quân cờ vua, chỉ có quân Tốt mới được phong cấp.
6.3. Nhập thành
Khi cần bảo vệ cho quân Vua, bạn nhập thành về góc bàn cờ sẽ an toàn hơn. Khi nhập thành, quân Vua có thể đi 2 ô vuông liền theo chiều ngang. Quân Xe và quân Vua trong cờ vua được di chuyển cùng lúc tới gần nhau.
Nước cờ này chỉ được dùng duy nhất trong mỗi ván cờ khi không có quân nào khác và Vua không bị chiếu hay đi qua đường chiếu. Gọi là nhập thành bên Vua khi quân Vua về gần mép bàn cờ hơn. Gọi là nhập thành bên Hậu khi đi về hướng ngược lại có quân Hậu đứng.
⇒ Mời bạn tham khảo: Hướng dẫn học nhảy cha cha cha cho người mới bắt đầu
Hy vọng qua bài viết chia sẻ của blogthethao.edu.vn đã cung cấp cho bạn đầy đủ các thông tin về cờ vua có bao nhiêu quân và cách di chuyển các quân cờ vua. Cờ vua là một bộ môn trí tuệ cần sự tập trung, kiên nhẫn và rèn luyện thường xuyên. Chúc bạn sẽ sớm trở thành một cao thủ cờ vua nhé!
