Củ sâm đất mới được bán rộng rãi ở nhiều nơi khác ngoài Lào Cai trong thời gian gần đây nhưng đã rất “hot” với các quý bà, quý cô bởi vị lạ, thơm ngon, bổ dưỡng, dễ chế biến thành nhiều món ăn ngon. Bài viết dưới đây của blogthethao.edu.vn sẽ giới thiệu một số cách chế biến củ sâm đất thành món ăn mà các bạn có thể tham khảo cho phong phú thêm bữa cơm của gia đình mình
1. Tác dụng của củ sâm đất là gì?
Hiện nay, sâm đất là đặc sản nổi tiếng ở Lào Cai, tuy bề ngoài giống củ khoai lang nhưng bên trong có màu vàng nhạt, khi ngửi sẽ thấy hơi thơm của củ sâm. Nếu ăn sống củ sâm đất sẽ có vị ngọt thanh, nhiều nước. Khi nấu sâm đất chín, món canh có mùi thơm, vị ngọt vô cùng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe.
1.1. Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường
Sâm đất có chứa nhiều đường fructooligosaccharide, thường được gọi là FOS. Chất này có tác dụng giúp cơ thể không hấp thụ đường đơn, giảm lượng đường glucose trong gan, tăng khả năng hoạt động của insulin trong cơ thể, hỗ trợ điều trị bệnh cho người bị tiểu đường.
1.2. Hỗ trợ giảm cân
Sâm đất đã được chứng minh là có tác dụng thúc đẩy quá trình giảm cân, vì nó chứa FOS. FOS đóng vai trò giúp cơ thể no lâu, đẩy nhanh quá trình bài tiết nên hỗ trợ giảm cân cực kỳ hiệu quả. Bên cạnh đó, vì không chứa tinh bột và lượng calo lại rất thấp, nên sâm đất được các chị em muốn giảm cân tin dùng trong thực đơn của mình.
1.3. Giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu
Sâm đất chứa các thành phần giúp kiểm soát lượng cholesterol trong máu. Do đó bổ sung sâm đất vào thực đơn ăn uống hàng ngày, còn có tác dụng làm giảm hàm lượng lipid trong cơ thể, ngăn ngừa sự tích tụ cholesterol xấu (LDL), giúp ổn định huyết áp, ngăn ngừa bệnh tim mạch.
1.4. Hỗ trợ hệ tiêu hóa
Sâm đất có chứa prebiotics giúp kích thích sự phát triển của hệ vi sinh trong cơ thể, tăng khả năng hấp thụ tối đa các khoáng chất và vitamin cho hệ tiêu hóa. Ngoài ra, nó còn có tác dụng hỗ trợ điều trị và làm giảm các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa như: đầy hơi, táo bón, viêm loét dạ dày,…
1.5. Giúp xương chắc khỏe
Sâm đất có thể phòng ngừa và hỗ trợ điều trị loãng xương do có chứa các chất giúp cơ thể tăng cường hấp thụ canxi và các khoáng chất cần thiết như magie, photpho,… giúp xương chắc khỏe.
1.6. Hỗ trợ tăng cường sinh lý
Các nhà nghiên cứu cho biết, sâm đất có chứa các thành phần giúp tăng lượng testosterone trong cơ thể một cách tự nhiên, hỗ trợ điều trị vô sinh và tăng cường sinh dục ở nam giới.
1.7. Giảm căng thẳng, mệt mỏi
Nguồn vitamin A, C và khoáng chất trong sâm đất giúp quá trình phục hồi của cơ thể diễn ra nhanh hơn, từ đó giúp cơ thể giảm bớt căng thẳng và suy nhược. Ngoài ra, thành phần adaptogenic trong nhân sâm còn giúp cơ thể thích nghi với tình trạng mệt mỏi do làm việc quá sức nên giảm cảm giác mệt mỏi. Ăn nhân sâm đất thường xuyên giúp cung cấp nguồn năng lượng khiến cơ thể khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng.
2. Tổng hợp cách chế biến củ sâm đất
2.1. Nộm sâm đất
Đầu tiên nói đến cách ăn củ sâm đất ngon nhất thì phải kể đến món nộm vừa ngọt mát mà còn là món ăn giải nhiệt mùa hè.
Nguyên liệu:
- Sâm đất thái sợi hoặc cắt khúc
- Thịt gà xé
- Cà rốt
- Ớt cay, tỏi xay nhiễn
- Lạc rang, rau thơm
- Gia vị nêm
Các bước thực hiện món nộm sâm đất:
- Bước 1: Đầu tiên, bạn rửa sạch sâm đất, thái mỏng hoặc cắt lát rồi ngâm với nước muối pha loãng khoảng 15 – 30 phút. Sau đó vớt ra để khô.
- Bước 2: Chuẩn bị các nguyên liệu khác: Thịt gà thái nhỏ. Cà rốt rửa sạch, bào mỏng hoặc nạo sợi. Rau thơm cắt nhỏ. Đậu phộng rang giòn, bỏ vỏ, băm nhỏ.
- Bước 3: Tiến hành pha nước mắm theo tỷ lệ: 2 thìa đường, 4 thìa nước đun sôi để nguội, 2 thìa nước cốt chanh, 1 thìa tỏi xay, 1 thìa tiêu xay, 3 thìa nước mắm, trộn đều.
- Bước 4: Cuối cùng, trộn đều tất cả các nguyên liệu lại với nhau là chúng ta đã có món chè sâm đất thơm ngon, bổ dưỡng.
2.2. Sâm đất xào thịt bò
Món ăn sâm đất xào thịt bò không chỉ thơm ngon, dễ ăn mà còn vô cùng bổ dưỡng, có lợi cho sức khỏe.
Nguyên liệu:
- Thịt bò
- Sâm đất
- Rau thơm
- Hành, tỏi, ớt
- Gia vị
Các bước thực hiện món sâm đất xào thịt bò:
- Bước 1: Sơ chế các nguyên liệu: Đầu tiên, bạn rửa sạch sâm đất, cắt khúc hoặc thái miếng rồi ngâm với nước muối pha loãng khoảng 15 – 20 phút cho sạch nhựa, sau đó vớt ra để cho ráo nước.
- Bước 2: Thịt bò băm nhuyễn và ướp gia vị: tỏi băm, nước mắm, dầu hào, hạt nêm, tiêu. Để yên trong khoảng 10 phút cho các hương vị ngấm vào nhau.
- Bước 3: Sau đó cho hành tây vào xào sơ, cho thịt bò vào đảo sơ qua.
- Bước 4: Phần nhân sâm xay nhuyễn trộn với một chút nước mắm, hạt nêm. Khi nước sâm đất hơi nhạt thì cho thịt bò vào đảo nhanh tay. Thịt bò chín xong thì cho hành lá và rau thơm đã thái nhỏ vào.
2.3. Canh sâm đất hầm xương
Củ sâm đất khi được chế biến theo cách nấu thành canh sẽ là món ăn giàu dưỡng chất, có nhiều công dụng cho sức khỏe nên người lớn và trẻ nhỏ đều dùng được.
Nguyên liệu:
- Sâm đất: 500g
- Xương heo: 200-300g
- Cà rốt
- Gia vị: bột ngọt, muối, đường, tiêu…
- Hành củ, tỏi băm, gừng
Các bước thực hiện món canh sâm hầm xương:
- Bước 1: Xương ống mua về bạn rửa sạch rồi ướp với gia vị: hạt nêm, tiêu, gừng, tỏi, hành. Sau đó trộn đều, để khoảng 3 đến 5 phút cho ngấm gia vị.
- Bước 2: Nhân sâm xay, rửa sạch, cắt miếng vừa ăn. Sau đó cho vào thau nước muối pha loãng ngâm khoảng 10-15 phút cho ra hết nhựa. Cà rốt cắt thành từng lát mỏng hoặc bào sợi, sau đó cắt thành từng miếng khoai tây vừa ăn.
- Bước 3: Bắc chảo cho ít tỏi băm, hành băm vào phi thơm. Đợi tỏi hơi vàng thì cho sườn non vào, xào trên lửa thật to để sườn săn lại.
- Bước 4: Cho sườn đã xào sơ qua và một chiếc nồi áp suất lớn, đổ nước ngập xương.
- Bước 5: Sau đó cho nhân sâm đã xay và cà rốt vào nồi áp suất.
2.4. Mứt củ sâm đất
Nếu bạn không biết thì sâm đất còn có thể chế biến thành mứt. Cách ăn này khá lạ miệng nhưng nó lại có vị ngọt dịu phù hợp sử dụng ăn vặt mà không lo ảnh hưởng đến sức khỏe.
Nguyên liệu:
- Sâm đất
- Muối, đường cát trắng, vani
Cách làm mứt củ sâm đất:
- Bước 1: Sâm đất sơ chế, thái mỏng, ngâm nước muối loãng 30 phút cho ra bớt nhựa rồi để ráo.
- Bước 2: Trộn với đường cát trắng theo tỷ lệ: 1kg sâm đất – 500g đường, sau đó trộn đều, để yên hỗn hợp trong khoảng 6-7 tiếng để đường tan hết.
- Bước 3: Đặt 1 cái chảo lớn lên đun nóng rồi đổ hỗn hợp trên vào sên trên lửa vừa, khuấy đều cho đến khi nước đường đặc lại và chuyển sang màu vàng vàng, nhanh tay nhất để không bị cháy.
- Bước 4: Khi đường khô lại thành lớp bột màu trắng, bạn cho vài giọt vani vào để tạo hương vị cho mứt sâm rồi đổ ra đĩa, để nguội rồi cất vào lọ thủy tinh để thưởng thức.
2.5. Rượu sâm đất
Ngoài việc dùng để nấu ăn, nhân sâm đất còn được ngâm trong rượu giúp bổ huyết, bồi bổ sức khỏe và giữ cho khí huyết lưu thông.
Chuẩn bị:
- Củ sâm đất (nên chọn củ to, còn tươi không bị dập)
- Rượu trắng nguyên chất
- Bình ngâm rượu (bình sứ, thủy tinh)
Cách ngâm rượu củ sâm đất:
- Bước 1: Rửa sạch sâm đất để loại bỏ đất cát bên ngoài và để ráo nước.
- Bước 2: Xếp sâm đất vào bình sao cho rễ hướng xuống đáy bình, xếp gọn và đẹp.
- Bước 3: Cho rượu ngập bình đã xếp sẵn sâm đất và đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát.
- Bước 4: Sau 3 tháng có thể sử dụng được rượu sâm đất.
3. Một số điều cần lưu ý khi ăn những món ăn từ củ sâm đất
3.1. Những ai không nên ăn củ khoai sâm đất?
Củ sâm đất chỉ là thực phẩm hỗ trợ, không có công dụng chính trong việc điều trị bệnh. Vì vậy, những nhóm đối tượng có bệnh lý dưới đây nên tránh sử dụng loại thực phẩm này do những hậu quả không thể lường trước được.
Người thường xuyên bị đầy bụng, căng tức bụng hoặc tiêu chảy:
Vì củ sâm đất có chức năng nhuận tràng nên sẽ gây phản tác dụng đối với những đối tượng này vì sẽ làm nặng thêm tình trạng đầy bụng, tiêu chảy.
Phụ nữ mang thai:
Mặc dù bà bầu ăn củ sâm đất có một số lợi ích như làm mát cơ thể, ngăn ngừa cao huyết áp, giúp vết thương mau lành. Tuy nhiên, bà bầu khi mang thai 3 tháng đầu không nên tiêu thụ loại thực phẩm này vì thành phần dinh dưỡng không phù hợp với sự phát triển của thai nhi trong 3 tháng đầu.
Người bị đang điều trị rối loạn chức năng thận, bệnh gout:
Củ sâm đất khi được tiêu thụ bởi nhóm đối tượng này sẽ làm mất đi tác dụng của loại thuốc đang điều trị và còn khiến bệnh trạng nặng hơn.
3.2. Không nên sử dụng quá nhiều sâm đất
Nếu bạn ăn quá nhiều sâm đất trong một thời gian dài, cơ thể sẽ bị ngộ độc, ra nhiều mồ hôi, dễ buồn nôn. Khi thấy những biểu hiện trên cần ngưng sử dụng củ sâm đất trước khi tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.
3.3. Mua củ sâm đất ở đâu?
Củ sâm đất được trồng phổ biến ở Lào Cai và các vùng đất ngập nước. Một cây có thể cho thu hoạch tới 4-5 kg củ. Bạn có thể dễ dàng mua củ nhân sâm xay từ các cửa hàng tạp hóa, cửa hàng trực tuyến hoặc các trang thương mại điện tử. Giá bán của sâm đất dao động từ 40.000đ – 50.000đ/kg.
Khi mua nên chọn những củ to, chắc, không bị sâu bệnh. Bảo quản sâm đất ở nhiệt độ bình thường, bạn có thể phơi nắng để củ được ngọt hơn.
Bài viết trên blogthethao.edu.vn đã giúp bạn tìm hiểu thêm về một số cách chế biến củ sâm đất đơn giản nhưng cực dễ làm. Bạn hoàn toàn có thể làm những món ăn này vào ngày cuối tuần cho gia đình mình thưởng thức. Chúc các bạn thực hiện thành công!
